مبانی طراحی نظام سواد رسانه ای برای مقابله با خبر جعلی

نویسندگان

  • محمدحسین ساعی دکترای علوم ارتباطات، استادیار دانشکده ارتباطات و رسانه دانشگاه صداوسیما، تهران، ایران
  • هادی البرزی دعوتی دکترای مدیریت رسانه، واحد علوم تحقیقات، دانشگاه ‌آزاد اسلامی، تهران، ایران
چکیده مقاله:

خبر جعلی، به دلیل اخلال در گردش اطلاعات صحیح در جوامع مدرن و دموکراتیک، تهدیدی جدی در مسیر انواع گزینشگری­‌های عمومی از‌جمله انتخابات آزاد به‌شمار می‌رود؛ یکی از مهم‌ترین راه‌­های مقابله با این تهدید، تجهیز کاربران به امکانات سواد رسانه‌­ای است؛ توفیق خبرجعلی در هر جامعه، بستگی تام به شیوه، نوع و میزان بازنشر و مصرف آن از سوی شهروندانِ کاربر رسانه‌­های جدید دارد؛ از‌این‌رو، بررسی چرایی مصرف و باورپذیری خبرهای جعلی از سوی کاربران موضوع مهمی است که می‌بایست، پیش از هرگونه برنامه­‌ریزی برای طراحی نظام مقابله با خبرهای جعلی با رویکرد سواد رسانه‌­ای، در پی یافتن پاسخ‌­های مناسب برای آن بود. در این مقاله با بررسی جامع منابع علمی موجود و انجام مصاحبه عمیق، سه مضمون سازمان‌­یافته «دلایل مربوط به کاربران»، «دلایل مربوط به خبر جعلی» و «دلایل مربوط به جامعه» را با کمک روش تحلیل مضمون ارائه دادیم. یافته‌ها نشان دادند عواملی چون واقع­‌نمایی خبر جعلی و تطابق آن با منطق و باور افراد، تصدیق انبوه، فرکانس اکتشافی و شکل‌­گیری حباب فیلتر اطراف کاربران، خلأ اطلاعاتی، افزایش تعصب و تنزل اعتبار نهادهای رسانه­‌ای، اجرایی و رسمی ازجمله دلایل مصرف و باورپذیری خبر جعلی در جامعه هستند.

برای دانلود باید عضویت طلایی داشته باشید

برای دانلود متن کامل این مقاله و بیش از 32 میلیون مقاله دیگر ابتدا ثبت نام کنید

اگر عضو سایت هستید لطفا وارد حساب کاربری خود شوید

منابع مشابه

سناریوهای محتمل خبر صداوسیما در فضای رسانه ای نوین

شناسایی سناریوهای محتمل خبر رسانه ملی از طریق روندها و عدم قطعیت های کلیدی از اهمیت بالایی برخوردار است. در این تحقیق با استفاده از روش دلفی و تحلیل نظرات خبرگان از بین30 روند اصلی در سه حوزه تغییرات فناوری، تغییرات مخاطب و تغییرات محتوای خبر عدم قطعیت های کلیدی خبر در 5 سال آینده شناسایی شد. پس از انتخاب عوامل کلیدی، با استفده از نظرات خبرگان ماتریس اثرات متقابل برای این عدم قطعیت های کلیدی تر...

متن کامل

سواد رسانه ای و تئاتر (بررسی مفاهیم بنیادین سواد رسانه ای در دیدگاه و شگردهای نمایشنامه نویسی برشت)

این پژوهش می کوشد با بررسی تطبیقی دیدگاه و شگردهای نمایشنامه نویسی برشت و مفاهیم کلیدی سواد رسانه ای -با محوریت جایگاه حقوقی و اجتماعی فرد در مقام مخاطب و میزان بهره مندی اش از آموزش های همگانی- توان تئاتر را به عنوان رسانه، ارزیابی کند. شیوه ی پژوهش، بررسی شگردهای نه گانه ی برشت در نمایشنامه نویسی است که در چند نمونه ی مطالعاتی (نمایشنامه) آزموده خواهد شد. همزمان، مهم ترین دیدگاه ها درباره ی س...

متن کامل

معرفت‌شناسی سواد رسانه ای در نظام های آموزشی کانادا و ژاپن به‌منظور الگوی بومی‌سازی سواد رسانه‌ای در ایران

این­ ­پژوهش­ با هدف ­معرفت­شناسی ­سواد رسانه­ای­ در نظام­ آموزشی­ کانادا و ژاپن ­به‌منظور ارائه­ی ­الگوی بومی‌سازی سواد رسانه­ای­ در ایران ­انجام‌گرفته بود. روش ­پژوهش، زمینه­ای ­و از نوع­ ­کاربردی. جامعه­ی ­آماری ­پژوهش نخست­ متخصصان ­سواد رسانه­ای، برنامه­ریزان­ آموزشی­ و معلمان ­سواد رسانه­ای­ که از آن‌ها برای تعیین عناصر جهت طراحی الگوی مطلوب، مصاحبه به عمل آمد. دوم کارشناسان سواد رسانه که ...

متن کامل

نقش سواد رسانه ای والدین و هویت اجتماعی بر مصرف رسانه ای دانش آموزان

هدف پژوهش حاضر بررسی نقش سواد رسانه‌ای والدین و هویت اجتماعی بر مصرف رسانه‌ای دانش‌آموزان است. روش پژوهش توصیفی از نوع پیمایشی است. جامعه آماری پژوهش حاضر نوجوانان رده سنی 18-11 سال مشغول به تحصیل در مدارس شهر ایلخچی (تبریز) در سال تحصیلی 96-1395 و والدین آن‌ها بودند که از این جامعه تعداد 123 نفر به روش نمونه‌گیری تصادفی خوشه‌ای چندمرحله‌ای از بین مدارس شهر ایلخچی انتخاب‌شده و مورد بررسی قرار گ...

متن کامل

اهمیت آموزش سواد رسانه ای در قرن بیست و یکم

امروزه علاوه بر تربیت شهروندی برای یک جامعه ملی، نیاز آماده سازی شهروندان برای زندگی در جامعه جهانی به صورت یکضرورت تربیتی درآمده است. آموزش سواد رسانه ای به شهروندان در عصر جهانی شدن، مفهومی کلی است که به مطالعات رسانه ای،فرهنگی، اجتماعی، تاریخی، سیاسی و تکنولوژیکی وابسته است و می توان آن را به آموزش شیوه های بهتر زندگی کردن در عصراطلاعات و ارتباطات که به طور خاص در یک جامعه و به طور عام در جا...

متن کامل

منابع من

با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید

ذخیره در منابع من قبلا به منابع من ذحیره شده

{@ msg_add @}


عنوان ژورنال

دوره 26  شماره 100

صفحات  235- 276

تاریخ انتشار 2020-01-21

با دنبال کردن یک ژورنال هنگامی که شماره جدید این ژورنال منتشر می شود به شما از طریق ایمیل اطلاع داده می شود.

میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com

copyright © 2015-2023